Các Loại Kèn Harmonica

Các Loại Kèn Harmonica


Kèn Harmonica đã xuất hiện rất sớm ở châu Á với một cái tên khác và một cấu trúc khác. Kèn Harmonica hiện đại ngày nay được phát triển ở châu Âu vào đầu thế kỷ 19, tập đoàn nổi tiếng nhất về sản xuất và chế tác Harmonica là Hohner hiện vẫn còn trụ sở tại Đức. Kèn Harmonica sớm trở nên phổ biến vì nhạc cụ này giá rẻ, dễ chơi, dễ tập, dễ mang theo… các thương hiệu nổi tiếng có thể kể đến là Hohner, Suzuki, Seydel, Lee Oskar, Tombo, Hering.
Một người yêu Harmonica thường có ít nhất một mẫu kèn của châu Âu và một mẫu kèn của châu Á trong túi, hai nền văn hóa khác nhau khiến tiếng kèn cũng khác nhau dù cùng là Diatonic, Tremolo hay Chromatic, thật thú vị.
Kèn Harmonica

Thang âm gồm các âm cơ bản và tất cả các âm bội có thể có của nó được sắp xếp theo thứ tự cao dần gọi là thang âm tự nhiên hay Chromatic. Trong âm nhạc hiện đại, Chromatic là thang âm mà chúng ta hay áp dụng để tìm âm giai (giọng) và xây dựng bộ hợp âm chính để đệm cho tác phẩm... Các đặc điểm này có thể tìm thấy trong một loại kèn harmonica và người ta gọi đó là Kèn Harmonica Chromatic.
Chromatic cùng với Diatonic và Tremolo là ba dòng harmonica được biết đến nhiều ở Việt Nam. Chromatic Harp là tên gọi khác của dòng kèn này giống như Chromonica hay Chrometta (do hãng Hohner sản xuất và tự đặt tên)...
Chromatic Harmonica được thiết kế để có thể chơi được tất cả các giọng có trong một quãng tám (tương tự như piano). Tuy có nhiều loại khác nhau nhưng hầu hết những cây kèn thuộc dòng này đều có 12, 14 hoặc 16 lỗ, và hầu như tất cả chúng đều có một nút trượt bên hông để tăng cao độ của một nốt bất kỳ thêm nửa cung (thăng/giáng)
Chromatic Harmonica là một nhạc cụ tuyệt vời để chơi tất cả các dòng nhạc, tuy nhiên đặc biệt phù hợp với dòng nhạc Pop, Soul và nhạc cổ điển (Classic)
Diatonic Harmonica còn được gọi là Blues Harp vì khi chơi nhạc Blues người ta chủ yếu dùng Diatonic thay vì dùng những dòng kèn còn lại, dòng kèn này đa phần chỉ có 10 lỗ (vì vậy khi nói đến kèn 10 lỗ thường được hiểu là kèn Diatonic)

Diatonic - hiểu đơn giản - là tập hợp các nốt nhạc không có thăng hoặc giáng so với key chỉ định. Ví dụ một nhạc cụ gọi là Diatonic key C có nghĩa là nhạc cụ đó chỉ có các nốt C, D, E, F, G, A  và B, gọi là Diatonic key C# nghĩa là chỉ có các nốt C#, D#, E#, F#, G#, A# và B#. Kèn Harmonica Diatonic là nhạc cụ có thiết kế để tạo ra các nốt nhạc như vậy.
Diatonic Harmonica không có đủ nốt nhạc để người chơi có thể chơi một cách bình thường, tuy nhiên bằng một số kỹ thuật chơi khác nhau người ta vẫn có thể tìm thấy những nốt nhạc còn thiếu đó (kỹ thuật bend) – đây chính là điều thu hút mạnh mẽ của kèn Diatonic đối với người chơi Harmonica.

Kèn Diatonic và Tremolo (sẽ nói ở phần sau), do thiết kế nên mỗi cây kèn thuộc dòng này chỉ chơi được một giọng (key, tông), muốn chơi nhiều giọng bạn phải mua nhiều cây kèn khác nhau.
Blues Harp, Ross Harp, Gob Harp, Iron Harp hay Blues Harmonica là rất nhiều cái tên khi người ta muốn nói tới Diatonic Harmonica, dù tên gọi có khác nhau nhưng tất cả chúng đều thuộc một dòng Harmonica.
Tremolo trong âm nhạc là kỹ thuật vê dây tạo ra âm rung bằng cách dùng nhiều ngón tay đánh liên tục trên một dây đàn. Kèn Harmonica Tremolo tạo ra được âm rung đó (dù không phải là nhạc cụ dây) nhờ có cấu tạo độc đáo của mình, cấu tạo ấy tạo ra âm rung dựa trên một hiện tượng vật lý gọi là nhịp đập (beats).

Tremolo Harmonica có cấu trúc đặc biệt với hai lưỡi gà (reeds) cho một nốt nhạc (hai hàng lỗ, mỗi lỗ có một lưỡi gà, được chơi theo cặp – âm kép để cùng cho ra một nốt nhạc có hiệu ứng rung - còn gọi là hiệu ứng tremolo), vì thế âm thanh phát ra từ Tremolo là rất độc đáo, nghe réo rắt vui tai. Tremolo dễ chơi dễ tập vì có số nốt khá đầy đủ với ba quãng 8 (một quãng tám là Do Re Mi Fa Sol La Si Do), do vậy những người mới tập chơi thường sử dụng dòng kèn này. Tremolo thích hợp với dòng nhạc truyền thống hoặc dòng nhạc có âm hưởng dân ca (Folk music and Traditional)

Tremolo cũng được phân tông như kèn Diatonic và mỗi cây kèn chỉ đứng một tông (key, giọng) mà thôi
Tremolo có nguồn gốc ở châu Á, tuy nhiên người châu Âu mới khiến chúng trở nên nổi tiếng. Có hai loại chính, Tremolo Harmonica 24 lỗ (thường thấy ở Trung Quốc)Tremolo Harmonica 21 lỗ (thường thấy ở Nhật và các quốc gia khác), hai loại này tương tự nhau và dễ dàng hoán đổi cho nhau, ngoài ra còn có Tremolo Harmonica 16 lỗTremolo Harmonica 20 lỗ.